Tăng trưởng tín dụng là gì? Yếu tố & ứng dụng đầu tư

Tín dụng là gì và tại sao nó lại là "mạch máu" của nền kinh tế hiện đại? Tín dụng không chỉ là khoản vay hay lãi suất, mà còn là một trong các chỉ tiêu kinh tế chính phản ánh sức khỏe tài chính và định hướng phát triển của một quốc gia. 

Bài viết hôm nay của DSC Tài Chính Số sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về tín dụng, từ khái niệm lãi suất tín dụng, hạn mức tín dụng, room tín dụng, đến các cách phân loại đa dạng của nó theo yêu cầu tài sản đảm bảo, mục đích, kỳ hạn, hình thức đăng ký và chủ thể tham gia. Chúng ta cũng sẽ khám phá vai trò thiết yếu của tín dụng đối với cá nhân, doanh nghiệp, ngân hàng và toàn bộ nền kinh tế, những yếu tố then chốt ảnh hưởng đến tăng trưởng tín dụng, cùng với các ứng dụng thực tiễn trong hoạt động đầu tư và lịch sử phát triển tín dụng tại Việt Nam, giúp bạn nắm bắt được bức tranh tổng thể về công cụ tài chính mạnh mẽ này.

Một số khái niệm liên quan đến tín dụng

Lãi suất tín dụng là gì?

Lãi suất tín dụng là tỷ lệ phần trăm mà bên đi vay phải trả cho bên cho vay dựa trên số vốn vay trong một khoảng thời gian nhất định. Nói cách khác, đây là chi phí mà người vay phải chịu để có quyền sử dụng nguồn vốn từ bên cho vay. Về cơ bản, lãi suất tín dụng có thể được coi là “giá cả” của nguồn vốn vay, phản ánh chi phí mà người vay phải trả để sử dụng một khoản tiền nhất định trong thời gian thỏa thuận. 

Tổ chức tín dụng và khách hàng có quyền thỏa thuận về lãi suất, phí cấp tín dụng trong hoạt động ngân hàng của tổ chức tín dụng theo quy định của pháp luật.

Hạn mức tín dụng là gì?

Theo Điều 1 Quyết định 43/QĐ-NH14 năm 1996 hạn mức tín dụng là một công cụ để thực thi chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước, nhằm hạn chế mức dư nợ tín dụng tối đa đến với nền kinh tế của tổ chức tín dụng.

Hạn mức tín dụng là số tiền tối đa mà cá nhân hoặc doanh nghiệp có thể vay từ tổ chức tín dụng hoặc ngân hàng. Việc xác định hạn mức này dựa trên nhiều yếu tố như thu nhập, loại hình vay, lịch sử tín dụng, và tài sản đảm bảo của bên vay.

Room tín dụng ngân hàng là gì?

Room tín dụng là hạn mức cho vay tối đa mà một ngân hàng có thể cung cấp cho khách hàng. Hạn mức này được Ngân hàng Nhà nước quy định cho từng ngân hàng vào đầu mỗi năm, dựa trên các định hướng về tăng trưởng tín dụng trong năm đó. Quy định này nhằm đảm bảo tính nhất quán và minh bạch trong hoạt động cho vay của các ngân hàng. Khái niệm room tín dụng đã được áp dụng từ năm 2011 và tiếp tục được duy trì cho đến nay, tạo ra một khung pháp lý vững chắc cho hoạt động tín dụng tại Việt Nam.

Cách tính tăng trưởng tín dụng

Như đã nhắc ở trên, tăng trưởng tín dụng là phần trăm thay đổi của dư nợ tín dụng tại một thời điểm nhất định so với thời điểm trước đó. 

Tăng trưởng tín dụng so với cuối kỳ trước = (Dư nợ tín dụng cuối kỳ báo cáo/Dư nợ tín dụng (cuối quý trước, năm trước, cùng kỳ năm trước))*100% - 1

Phân loại

Dựa theo kỳ hạn, mục đích sử dụng, tín dụng có thể được chia thành nhiều loại khác nhau: 

Phân loại tín dụng theo yêu cầu tài sản đảm bảo

• Vay thế chấp: là một hình thức vay trong đó người vay sử dụng các tài sản có giá trị như bất động sản, xe cộ, hoặc các tài sản khác thuộc quyền sở hữu của mình để thế chấp nhằm bảo đảm cho khoản vay từ ngân hàng. Nếu người vay không thực hiện các nghĩa vụ trả nợ theo đúng hợp đồng, ngân hàng có thể xem xét gia hạn kỳ hạn trả nợ để phù hợp với tình hình tài chính của người vay. Tuy nhiên, nếu tình trạng không thanh toán tiếp diễn, ngân hàng sẽ có quyền tịch thu và thanh lý tài sản thế chấp nhằm bù đắp khoản nợ còn lại. Các khoản vay thế chấp thường có giá trị lớn hơn, thời hạn dài và linh hoạt hơn cùng với mức lãi suất thấp hơn so với vay tín chấp do có tài sản đảm bảo.
• Vay tín chấp: hay còn gọi là một hình thức vay vốn không yêu cầu tài sản thế chấp, dựa trên uy tín cá nhân của người vay, bao gồm việc xác minh thu nhập và lịch sử tín dụng. Sản phẩm này phù hợp cho các nhu cầu sử dụng vốn ít, nhu cầu chi tiêu cá nhân như mua sắm, vui chơi giải trí, tổ chức đám cưới,... Tuy hình thức vay này khách hàng không phải thế chấp tài sản và có thời gian xét duyệt và giải ngân đơn giản hơn nhưng lãi suất vay lại tương đối cao và thời gian vay tối đa là 60 tháng.
• Vay thấu chi: là một dịch vụ tài chính mà ngân hàng cho phép khách hàng chi tiêu vượt quá số dư hiện có trong tài khoản của họ. Điều này giúp khách hàng giải quyết nhu cầu tài chính khẩn cấp mà không cần chờ tiền về tài khoản. Hạn mức thấu chi được ngân hàng cấp dựa trên mức độ uy tín và khả năng thanh toán của khách hàng, thường liên quan đến thu nhập hoặc lịch sử tín dụng của họ. Thời hạn các khoản vay thấu chi thường ngắn và phải trả lãi suất cao hơn so với các khoản vay khác, có thể lên đến 1,5 lần so với mức vay tín chấp thông thường do rủi ro ngân hàng chấp nhận khi cho phép chi tiêu vượt quá. Mặc dù vậy, không phải khách hàng nào cũng được cấp tài khoản thấu chi, thông thường ngân hàng sẽ dựa trên lịch sử tín dụng của khách hàng tại ngân hàng đó.  

Phân loại tín dụng theo mục đích vay

• Vay tiêu dùng: dành cho các cá nhân nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu trong cuộc sống hàng ngày, bao gồm việc mua sắm hàng hóa và dịch vụ thiết yếu. Mục đích chính của loại tín dụng này thường liên quan đến các khoản chi lớn như mua nhà, xe, hoặc trang bị nội thất.
• Vay sản xuất kinh doanh: là hình thức cho vay nhằm hỗ trợ khách hàng bổ sung vốn cho các hoạt động sản xuất và kinh doanh như mua nguyên vật liệu, máy móc, trang thiết bị,...
• Vay mua nhà đất: nhằm hỗ trợ khách hàng trong việc mua sắm nhà ở hoặc đất đai cho mục đích sinh sống hoặc kinh doanh. Khách hàng có thể dùng chính tài sản này làm tài sản đảm bảo cho khoản vay.
• Vay mua ôtô: Là khoản vay dành cho việc mua sắm xe, phục vụ nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa hoặc cho thuê. Khách hàng có thể sử dụng giấy tờ của chiếc xe sắp mua làm tài sản bảo đảm cho khoản vay.

Phân loại tín dụng theo kỳ hạn

• Tín dụng ngắn hạn: Là các khoản vay dưới 1 năm.
• Tín dụng trung hạn: Là các khoản vay từ 1 - 5 năm.
• Tín dụng dài hạn: Là các khoản vay trên 5 năm.

Phân loại tín dụng hình thức đăng ký

• Vay online qua app: Là hình thức tín dụng hiện đại, người vay có thể dễ dàng đăng ký và hoàn tất hồ sơ qua ứng dụng trên điện thoại thông minh. Sau khi xác minh thông tin, khoản vay sẽ được giải ngân nhanh chóng qua tài khoản ngân hàng đã đăng ký hoặc bằng tiền mặt.
• Vay vốn trực tiếp: Là hình thức tín dụng mà người đi vay phải đến trực tiếp phòng giao dịch, chi nhánh để đăng ký và hoàn thiện hồ sơ vay.
• Vay qua thẻ (thẻ tín dụng) cho phép người dùng chi tiêu trong hạn mức đã được cấp, với số tiền nợ tăng lên theo giá trị các khoản chi tiêu. Khách hàng phải hoàn trả toàn bộ nợ gốc cùng lãi suất phát sinh vào tháng tiếp theo theo quy định của ngân hàng.

Phân loại tín dụng theo chủ thể tham gia

• Tín dụng thương mại: Tín dụng thương mại là mối quan hệ tín dụng giữa các doanh nghiệp, trong đó bên bán cho phép bên mua sở hữu hàng hóa hoặc dịch vụ mà không cần thanh toán ngay. Bên mua cam kết hoàn trả số tiền trong một khoảng thời gian nhất định, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của cả hai bên.
• Tín dụng ngân hàng: Là quan hệ cho vay giữa ngân hàng và cá nhân, doanh nghiệp đi vay.
• Tín dụng nhà nước: Là quan hệ tín dụng giữa nhà nước và doanh nghiệp, tổ chức kinh tế - xã hội, cá nhân. Tín dụng nhà nước là công cụ để nhà nước quản lý và điều hành nền kinh tế vi mô, vĩ mô.
• Tín dụng tiêu dùng: Là quan hệ tín dụng giữa cá nhân với doanh nghiệp, ngân hàng hoặc tổ chức tài chính để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng.
• Tín dụng quốc tế: Là quan hệ tín dụng giữa các nhà nước, các cơ quan nhà nước, các ngân hàng quốc tế, các tổ chức quốc tế, cá nhân nước ngoài, doanh nghiệp nước ngoài. 

Theo mức độ tính lãi suất cho vay

• Tín dụng đen là các hoạt động cho vay dân sự giữa các cá nhân, tổ chức không qua hệ thống tín dụng chính thức với mức lãi suất cao, thường cao hơn tối thiểu 150% lãi suất trần cho vay được công bố bởi Ngân hàng Nhà nước. Hình thức này thường có thông tin hợp đồng không minh bạch, phương thức đòi nợ gây khó chịu cho người vay.
• Tín dụng trắng là hình thức tín dụng thường được áp dụng bởi các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng, công ty tài chính,... dưới sự kiểm soát của Ngân hàng Nhà nước. Theo đó, các thông tin khoản vay minh bạch, đảm bảo tối đa quyền lợi và nghĩa vụ các bên, lãi suất cho vay được điều tiết tùy từng thời kỳ theo quy định của Ngân hàng Trung ương.

Room tín dụng của các ngân hàng

Như đã nhắc ở trên, Room tín dụng là hạn mức cho vay tối đa mà một ngân hàng có thể cung cấp cho khách hàng. Hạn mức này được Ngân hàng Nhà nước quy định cho từng ngân hàng vào đầu mỗi năm, dựa trên các định hướng về tăng trưởng tín dụng trong năm đó.  

Room tín dụng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp ngân hàng nhà nước quản lý và điều hành quy mô tín dụng của các ngân hàng thương mại:

• Room tín dụng giúp đảm bảo an toàn và ổn định cho hệ thống tài chính, ngăn chặn tình trạng cho vay quá mức. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro mà còn tăng cường tính ổn định cho toàn bộ hệ thống tài chính.
• Điều tiết hài hòa cung và cầu tiền giúp duy trì sự ổn định giá cả và lạm phát không bị ảnh hưởng.

Hiện tại, nước ta chưa thể bãi bỏ room tín dụng do nền kinh tế Việt Nam vẫn phụ thuộc chủ yếu vào nguồn vốn từ ngân hàng. Áp lực cân đối vốn cho nền kinh tế vẫn tiếp tục đè nặng lên hệ thống ngân hàng, tiềm ẩn rủi ro về chênh lệch kỳ hạn và thanh khoản. NHNN cũng đã cảnh báo nếu các ngân hàng tự do tăng trưởng tín dụng mà không có biện pháp kiểm soát thích hợp, hệ thống có thể rơi vào tình trạng tín dụng tăng trưởng nóng như giai đoạn trước năm 2011. 

Mặc dù đã có room tín dụng, khi đạt giới hạn, các ngân hàng thương mại vẫn có thể đề xuất với Ngân hàng Nhà nước về việc nới rộng room tín dụng. Điều này tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và người dân trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng từ ngân hàng. 

Như vậy, chúng ta thấy được room tín dụng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống ngân hàng nói chung và tăng trưởng tín dụng.

Vai trò của tín dụng

Đối với cá nhân

Hỗ trợ tiêu dùng: Tín dụng cho phép cá nhân thực hiện các khoản chi tiêu lớn như mua nhà, ô tô hoặc các trang thiết bị cần thiết mà không phải đợi tích lũy đủ số tiền ngay lập tức. Ngoài ra, tín dụng còn giúp cá nhân giải quyết nhanh chóng các nhu cầu tài chính cấp bách như thanh toán viện phí, học phí hay các khoản chi đột xuất khác, đảm bảo cuộc sống không bị gián đoạn về mặt tài chính.

Ví dụ, một cá nhân có thể sử dụng khoản vay thế chấp để mua nhà. Khoản vay này giúp họ sở hữu căn nhà sớm, thay vì phải chờ đến khi tiết kiệm đủ tiền.

Tạo điều kiện đầu tư, tích lũy tài sản: Cá nhân có thể tận dụng nguồn tiền từ tín dụng để đầu tư vào các tài sản sinh lời như cổ phiếu, bất động sản hay kinh doanh sản xuất.

Đối với tổ chức

Bổ sung vốn đầu tư sản xuất kinh doanh: Các doanh nghiệp sử dụng tín dụng để đầu tư vào hoạt động sản xuất, mở rộng quy mô và nâng cao năng lực cạnh tranh. Bên cạnh đó, tín dụng cũng giúp doanh nghiệp duy trì dòng tiền ổn định, từ đó có khả năng chi trả cho các chi phí hoạt động hàng ngày. 

Ví dụ: một doanh nghiệp sản xuất cần vay vốn tín dụng mua máy móc, nâng cấp hạ tầng mở rộng dây chuyền sản xuất, từ đó gia tăng hiệu quả và công suất hoạt động, đảm bảo phát triển bền vững hơn.

Đối với ngân hàng

Tín dụng đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với ngân hàng: 

Nguồn thu nhập chính: Tín dụng là một trong những hoạt động kinh doanh cốt lõi của ngân hàng, mang lại lợi nhuận lớn thông qua lãi suất từ các khoản vay. Lãi suất từ tín dụng giúp ngân hàng duy trì hoạt động và tạo ra nguồn lợi nhuận ổn định.

Phân tán rủi ro tài chính: Bằng cách phân bổ nguồn vốn cho nhiều loại hình tín dụng và đối tượng khách hàng khác nhau, ngân hàng có thể bảo vệ mình khỏi những tổn thất lớn trong trường hợp một nhóm khách hàng gặp khó khăn tài chính. 

Ví dụ: Một ngân hàng cho vay tín dụng đối với nhiều ngành nghề khác nhau (nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ) để đảm bảo rủi ro tài chính được giảm thiểu.

Tạo nền tảng cho mở rộng dịch vụ ngân hàng: Hoạt động tín dụng tạo ra cơ sở để ngân hàng mở rộng các dịch vụ tài chính khác, từ dịch vụ thanh toán đến các sản phẩm đầu tư và bảo hiểm. Ngân hàng có thể cung cấp các gói dịch vụ toàn diện, từ tín dụng cá nhân đến quản lý tài sản cho doanh nghiệp, nhờ đó mở rộng quy mô và gia tăng lợi nhuận.

Ví dụ: Một cá nhân, doanh nghiệp vay mở rộng sản xuất kinh doanh có thể sử dụng các dịch vụ bảo hiểm và đầu tư khác của ngân hàng trong tương lai.

Đối với nền kinh tế

Thúc đẩy đầu tư và tăng trưởng kinh tế: Tín dụng cung cấp nguồn vốn cho các doanh nghiệp và cá nhân đầu tư vào sản xuất, kinh doanh, mở rộng quy mô. Bên cạnh đó, nhờ có tín dụng, các dự án kinh tế quy mô lớn có thể triển khai thuận lợi hơn, qua đó kích thích sự tăng trưởng của nền kinh tế.

Ví dụ: Các cá nhân, doanh nghiệp vay vốn mở rộng quy mô sản xuất, nhờ đó tạo thêm việc làm và tăng sản lượng kinh tế.

Tăng cường tiêu dùng: Tín dụng kích thích tiêu dùng nhiều hơn, qua đó giúp kích thích sản xuất hàng hóa, dịch vụ trong nền kinh tế. Việc gai tăng tiêu dùng sẽ thúc đẩy GDP tăng trưởng.

Ví dụ: Ngân hàng cung cấp tín dụng cho cá nhân để mua ô tô và các trang thiết bị, qua đó tăng nhu cầu tiêu thụ sản phẩm và thúc đẩy các ngành sản xuất.

Tăng cường luân chuyển vốn: Tín dụng giúp vốn lưu thông từ nơi thặng dư (như người gửi tiết kiệm) sang nơi cần vốn (doanh nghiệp, cá nhân đầu tư). Điều này giúp tối ưu hóa việc sử dụng các nguồn lực tài chính trong nền kinh tế.

Ví dụ: Các ngân hàng thu hút tiền gửi từ các cá nhân rồi cho vay lại cho các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng.

Yếu tố ảnh hưởng đến tăng trưởng tín dụng

Tăng trưởng tín dụng chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, đã được chỉ ra trong nhiều nghiên cứu, bao gồm:

Lãi suất: Khi lãi suất thấp, chi phí vay giảm, các chủ thể kinh tế sẽ tích cực gia tăng vay, mở rộng sản xuất kinh doanh, thúc đẩy nhu cầu vốn, từ đó thúc đẩy tăng trưởng tín dụng. Ngược lại, lãi suất cao sẽ làm chi phí lãi vay gia tăng dẫn đến giảm nhu cầu vay nợ khiến tăng trưởng tín dụng chậm lại.  

Tỷ lệ lạm phát: Trong nghiên cứu của Đào Thị Nga và Đặng Thị Thu Hiền (2015), một trong những yếu tố ảnh hưởng đến tăng trưởng tín dụng (TTTD) là tỷ lệ lạm phát. Khi lạm phát tăng cao, lợi nhuận thực của người gửi tiền giảm, khiến cho họ chuyển hướng sang các kênh đầu tư khác. Điều này làm cho lượng vốn huy động của các ngân hàng giảm, dẫn đến khả năng cho vay bị hạn chế và quy mô TTTD giảm sút. Tuy nhiên, trong dài hạn, nghiên cứu chỉ ra rằng khi các cá nhân, doanh nghiệp và ngân hàng, đã thích nghi với lạm phát, thì cung cầu tín dụng sẽ dần ổn định trở lại và trở về trạng thái cân bằng.

Tỷ lệ nợ xấu: Các nghiên cứu của Nguyễn Chánh Nghĩa (2015) đã chỉ ra tỷ lệ nợ xấu gia tăng sẽ có ảnh hưởng lớn đến hoạt động của ngân hàng, đặc biệt là khả năng cung ứng tín dụng cũng như các quyết định cho vay của ngân hàng. Các ngân hàng có xu hướng thận trọng hơn trong việc mở rộng tín dụng vì nếu không quản lý chặt chẽ, các khoản vay không trả được sẽ gây ra thiệt hại tài chính lớn. Bên cạnh đó, trong nghiên cứu của Phan Thị Hoàng Yến và Trần Hải Yến (2020) cũng chỉ ra trong giai đoạn 2014 - 2019, tỷ lệ NPL giảm đi 1% thì tỉ lệ TTTD sẽ tăng 5,2%. 

Tăng trưởng kinh tế: Khi nền kinh tế tăng trưởng mạnh, doanh nghiệp và cá nhân có xu hướng mở rộng sản xuất kinh doanh, dẫn đến nhu cầu vay vốn tăng cao. Ví dụ, trong giai đoạn nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng nhanh trước đại dịch COVID-19, tín dụng đã tăng mạnh để đáp ứng nhu cầu mở rộng sản xuất.

Những yếu tố nêu trên chỉ là một trong nhiều yếu tố tác động đến tăng trưởng tín dụng. Bên cạnh đó, còn có các yếu tố quan trọng khác như tốc độ tăng trưởng vốn, thanh khoản,... 

Ứng dụng tăng trưởng tín dụng

Lịch sử tăng trưởng tín dụng qua từng thời kỳ

Lịch sử tăng trưởng tín dụng của Việt Nam qua các thời kỳ phản ánh quá trình phát triển kinh tế và sự thay đổi trong chính sách quản lý tài chính của Nhà nước. Tín dụng đã trải qua nhiều biến động, từ giai đoạn hội nhập kinh tế đến các cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và các chính sách ứng phó của chính phủ.

Giai đoạn 1990 - 1996

Sự sụp đổ của Liên Xô ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế Việt Nam. Trong khi lạm phát được kiềm chế, nền kinh tế vẫn chưa hoàn toàn chuyển sang cơ chế thị trường. Hai Pháp lệnh về Ngân hàng được thông qua, mở đầu cho sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống ngân hàng. Chính sách lãi suất thực dương được duy trì, nhưng rủi ro tín dụng tăng lên, đặc biệt là trong lĩnh vực bất động sản. Quan hệ tín dụng với các tổ chức quốc tế được khôi phục. Tăng trưởng tín dụng bắt đầu tăng mạnh. Tín dụng ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển sản xuất và thương mại, hỗ trợ quá trình công nghiệp hóa.

Giai đoạn 1997 - 2007

Khủng hoảng tài chính - tiền tệ châu Á năm 1997 đã tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế Việt Nam. Nhiều ngân hàng thương mại cổ phần gặp khó khăn, dẫn đến sáp nhập và giải thể. Luật NHNN và Luật Các TCTD được thông qua nhằm tạo cơ sở pháp lý cho hệ thống ngân hàng. Chính sách tiền tệ linh hoạt được áp dụng, giúp giữ lạm phát ở mức một con số từ 1996 đến 2006, dù vẫn còn nhiều rủi ro. Trong giai đoạn 2000, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng nhanh chóng với tỷ lệ tín dụng tăng cao. Sự phát triển của khu vực ngân hàng thương mại cổ phần và các tổ chức tín dụng tư nhân đã đẩy mạnh quy mô tín dụng toàn quốc, tập trung vào các ngành công nghiệp và bất động sản.

Giai đoạn 2008 - 2010

Khủng hoảng tài chính toàn cầu diễn ra tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Số lượng ngân hàng gia tăng nhanh chóng, nhưng cũng dẫn đến sở hữu chéo và rủi ro cao. Nhiều biện pháp đã được thực hiện để đối phó với khủng hoảng, giữ lạm phát ở mức chấp nhận được và ổn định kinh tế vĩ mô. Khung pháp lý về hoạt động ngân hàng tiếp tục được hoàn thiện với các luật mới có hiệu lực từ năm 2011. Tín dụng cũng gặp khó khăn do khủng hoảng tài chính, dẫn đến tỷ lệ nợ xấu gia tăng và các biện pháp siết chặt tín dụng của Ngân hàng Nhà nước nhằm kiểm soát rủi ro.

Giai đoạn 2011 - 2019

Kinh tế Việt Nam gặp nhiều thách thức lớn do tác động của suy thoái kinh tế toàn cầu và lạm phát cao. Ngành Ngân hàng đã thực hiện nhiều giải pháp để kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô, trong đó giảm lãi suất cho vay và tăng cường giám sát các tổ chức tín dụng (TCTD). Nhờ những nỗ lực này, lạm phát giảm dần, thanh khoản hệ thống ngân hàng cải thiện. Các biện pháp xử lý nợ xấu cũng đạt kết quả tích cực, với tỷ lệ nợ xấu giảm xuống còn 2,72%. Tín dụng giai đoạn này tăng trưởng chậm lại so với các giai đoạn trước, chạm đáy vào năm 2012, ở mức 7%, thấp nhất lịch sử do kinh tế tăng trưởng chậm và nhằm đáp ứng mục tiêu kiểm soát lạm phát ở mức 6,81%.

Giai đoạn hai năm 2018 và 2019 tín dụng tăng trưởng chậm lại là kết quả của việc điều hành tăng trưởng tín dụng thận trọng trong của NHNN, giảm tăng trưởng để đảm bảo ổn định thanh khoản, kiểm soát lạm phát và hướng dòng vốn tín dụng vào các mục tiêu bền vững. Năm 2019, tăng trưởng tín dụng đạt 13,5%, thấp nhất từ năm 2014 nhưng tăng trưởng kinh tế vẫn đạt 7,02%. Tín dụng tăng trưởng chậm lại nhưng kinh tế vĩ mô ổn định hơn, nợ xấu giảm mạnh. Từ năm 2012 đến cuối tháng 12/2019, hệ thống đã xử lý được hơn 1 triệu tỷ nợ xấu. Từ giữa tháng 8/2017 đến hết năm 2019, ước xử lý được gần 306.000 tỷ nợ xấu theo Nghị quyết 42

Giai đoạn 2020 - 2021

Kinh tế Việt Nam tiếp tục chịu ảnh hưởng từ các yếu tố bên ngoài như đại dịch Covid-19. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, giảm lãi suất cho vay và duy trì ổn định tỷ giá, giúp hỗ trợ tăng trưởng. Năm 2020, lãi suất cho vay đối với các lĩnh vực ưu tiên giảm xuống còn 5%. Hệ thống TCTD được cơ cấu lại, nâng cao chất lượng quản trị, và thanh toán không dùng tiền mặt phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, tình hình dịch bệnh vẫn phức tạp, đòi hỏi NHNN phải theo dõi sát sao và điều chỉnh chính sách phù hợp để phục hồi kinh tế. Tăng trưởng tín dụng ở mức thấp do kinh tế suy yếu, chuỗi cung ứng gián đoạn toàn cầu bởi đại dịch dẫn đến nhu cầu vốn thấp.

2022 đến nay

Giai đoạn này diễn ra sau khi đại dịch COVID-19 đã qua, khi hoạt động sản xuất, kinh doanh và chuỗi cung ứng dần trở lại trạng thái bình thường. Năm 2022, kinh tế Việt Nam phục hồi mạnh mẽ, mang lại nhiều tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, bước sang năm 2023, bức tranh kinh tế lại hiện lên với gam màu ảm đạm với nhiều nút thắt, nền kinh tế thế giới đối mặt với nhiều thách thức và lạm phát nghiêm trọng. Trong bối cảnh đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã chủ động điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành nhằm kích thích tăng trưởng kinh tế. Nhờ những biện pháp này, tăng trưởng tín dụng trong năm 2023 đã đạt 13,71%, cao hơn so với giai đoạn đại dịch.

Ứng dụng tăng trưởng tín dụng vào đầu tư

Dự báo tình hình sản xuất kinh doanh

Nhà đầu tư có thể sử dụng tăng trưởng tín dụng như một chỉ báo quan trọng để đánh giá và dự đoán khái quát tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Khi tín dụng tăng trưởng ổn định, điều này thường gắn liền với việc mở rộng sản xuất, tiêu dùng gia tăng và phát triển cơ sở hạ tầng. Môi trường tín dụng thuận lợi thường là dấu hiệu cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của doanh nghiệp cũng như các lĩnh vực kinh tế cụ thể, tạo điều kiện cho tăng trưởng kinh doanh và đầu tư dài hạn. Qua đó, nhà đầu tư có thể tận dụng cơ hội tìm kiếm các cổ phiếu, ngành tăng trưởng tốt và hưởng lợi từ xu thế này.

Đánh giá rủi ro

Tăng trưởng tín dụng nhanh, ở một mức độ nhất định, có thể được coi là tích cực, vì nó phản ánh dòng tiền mạnh mẽ đang chảy vào nền kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng và mở rộng sản xuất. Tuy nhiên, đi cùng với lợi ích này là những lo ngại không nhỏ, bởi tín dụng cũng là yếu tố tiềm ẩn nguy cơ lạm phát, khi dòng vốn tăng nhanh có thể gây áp lực lên giá cả và làm mất cân bằng kinh tế. Lạm phát cao không chỉ làm suy giảm sức mua của người tiêu dùng mà còn gây ra sự mất cân đối trong nền kinh tế. Điều này buộc Ngân hàng Nhà nước phải can thiệp bằng cách thắt chặt chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát và bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô. Khi lãi suất tăng lên, giá trị các tài sản đầu cơ và tài sản rủi ro sẽ giả giá trị, cổ phiếu cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Một ví dụ điển hình về cơ hội đầu tư trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng tích cực vào thời điểm cuối năm 2023. Cụ thể, tính đến ngày 23/11/2023, dư nợ toàn hệ thống đã tăng 8,38% so với cuối tháng 12/2022, đạt 56% hạn mức tín dụng mà Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã giao cho các tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, đến hết năm 2023, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đã đạt 13,71%, gần hoàn thành mục tiêu 14-15% mà NHNN đề ra. Qua đó, cổ phiếu ngân hàng đã tăng trưởng tích cực, các ngân hàng thương mại đầu ngành có mức tăng trưởng tín dụng tốt cổ phiếu tăng đến hơn 30% như MBB, ACB,..

Việc ứng dụng dữ liệu tăng trưởng tín dụng vào chiến lược đầu tư mang lại cho nhà đầu tư một bức tranh toàn diện hơn về tình hình kinh tế, từ đó hỗ trợ đưa ra các quyết định đầu tư sáng suốt hơn. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa lợi nhuận mà còn giảm thiểu rủi ro, nhờ vào khả năng dự đoán xu hướng thị trường và điều chỉnh chiến lược đầu tư phù hợp với điều kiện kinh tế thực tế.Tuy vậy, tăng trưởng tín dụng cũng chỉ là một trong nhiều yếu tố ảnh hưởng tới giá cổ phiếu, nhà đầu tư nên kết hợp thêm các yếu tố khác và nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định đầu tư.

Việc ứng dụng dữ liệu tăng trưởng tín dụng vào đầu tư giúp nhà đầu tư không chỉ có cái nhìn tổng quan về nền kinh tế mà còn hỗ trợ trong việc đưa ra quyết định đầu tư chính xác hơn. Điều này có thể dẫn đến việc tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro trong quá trình đầu tư.